Kırgızistan Parlamentosu, ülkedeki ABD hava üssünün kapatılmasıyla ilgili tasarıyı onayladı. Meclis genel kurulunda yapılan oylamada, tasarı 90 sandalyeli parlamentoda, 78 oyla kabul edildi. Asya'ya yakın ABD üslerinden biri İncirlik'te bulunurken, Trabzon'un da istenebileceği kaydediliyor.
2005 yılında ABD eski Başkanı George Bush'un renkli darbesine sahne olan, cinayetlerle süren çalkantıdan sonra Askar Akayev'i devirip yerine geçen Kurmanbek Bakiyev ve Feliks Kulov ikilisi ABD'den umduğunu bulamadı. Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev son dönemde Rusya ile dirsek temasını arttırdı. Moskova temasları sonrası aldığı ABD üssünü kapatma kararını dün parlamentoya onaylattı. Tasarı, daha sonra Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev'in onayına sunulacak. Karar tasarısında, üssün en geç 180 gün içinde boşaltılması öngörülüyor.
Şubat ayının ilk haftasında Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev, Moskova'da temaslarda bulunmuştu.
Bakiyev, Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ile yaptığı görüşme sonrası Rusya'dan yüklü miktarda yardım sözü almıştı. Bu söz sonrası Bakiyev Kırgızistan hükümetinin Bişkek'teki askeri üssün boşaltılmasını kararlaştırdığını belirterek
'Afganistan'da uluslararası terörle mücadeleye destek sağlamak amacıyla, Bişkek bugüne kadar üssü kapatmadı. Son iki yıldır bu konuyu Amerikan tarafıyla görüştük. Üssün kira bedelinin yükseltilmesini talep ettik. Ancak taleplerimiz sonuç vermedi' ifadesini kullanmıştı. Moskova'nın verdiği parasal destek sözü 2 milyar dolar kredi ve 150 milyon dolarlık finanssal yardımı kapsıyor.
Hanabad pazarlığı yapılırken
Orta Asya devletinden oluşan Şanghay İşbirliği Örgütü ABD'nin bölgede hakimiyet sahasını genişletmesini istemediğini dile getiriyordu. Özellikle Rusya Hazar havzası petrolünün kendi üstünden batıya taşınmasını isterken, ABD ve AB ülkeleri Nabucco hattı üzerinde ısrar ediyordu. ABD 11 Eylül 2001 saldırıları sonrası Özbekistan ve Kırgızistan üs kiralamış, bu üssü Afganistan operasyonlarında kullanmıştı. Özbekistan, 2005 yılında, ülkedeki ABD üssünün varlığına son vermişti. Kapatma kararından hemen önce, ABD'nin Yakın Doğu'dan sorumlu Merkez Kuvvetler Komutanı General David Petraeus, önceki gün Özbekistan'da Cumhurbaşkanı İslam Kerimov ile görüşmüştü. Petraeus, Hanabad'da kapatılan üssün geri açılmasını istiyordu. Özbekistan'dan sonra Krgızistan'ın da ABD askeri varlığına son vermesi, Barack Obama yönetimini Afganistan'da zorlayacağı yorumları yapılıyor. Üs kapatmanın ABD'nin Rusya'yı ve Çin'i kuşatma politikasının Asya ayağına da önemli darbe olduğu kaydediliyor. Obama 18 Şubat'ta imzaladığı kararla Afganistan'a 17 bin yeni asker göndermeyi kabul etmişti.
İncirlik ve Trabzon
ABD'nin Orta Asya'ya en yakın üslerinden biri Türkiye'de bulunuyor. Adana-İncirlik Üssü yıllardır protestolara rağmen kapatılmıyor. ABD Ordusu Süleymaniye'de TSK subaylarının başına çuval geçirdiğinde bile yoğun olarak tartışılmasına rağmen AKP ve Genelkurmay üssü kapatmaya yanaşmadı. ABD en son Gürcü-Rus Savaşı sonrası askeri gemilerini yasalara aykırı olarak AKP ile anlaşarak Karadeniz'e çıkardı. Asya ve Kafkasya'ya yakın olmak isteyen ABD'nin Kırgız üssünün kapatılmasından sonra bir üs için Trabzon'u da isteyebileceği yorumları yapılıyor.
KGAÖ faktörü
SSCB bünyesindeki Orta Asya ülkeleri, Sovyet bloğu dağılınca Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) adı altında işbirliğini sürdürmeye çalıştı. Türkiye gibi ülkelerin de bölgeye el atması Ergenekon örgütünün Azerbaycan gibi ülkelerdeki darbe planlarına kadar vardı. BDT işlevsiz kalınca ŞİÖ-Şanghay İşbirliği Örgütü geliştirilmeye çalışıldı. Son dönemlerde Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Beyaz Rusya ve Ermenistan'ın oluşturduğu Kollektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) öne çıkarılıyor. Şubat'ın ilk haftası Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev'in de katıldığı bir zirve yaptı. Zirvede KGAÖ bünyesinde acil müdahale güçleri kurulması kabul edildi. Bunun için Rusya'nın Marshall planı denen bir plan hazırlandı ve ittifak üyelerine 7.5 Milyar Dolarlık kaynak aktarılması sözü verildi.
GÜNDEM ONLİNE
0 yorum:
Yorum Gönder